PortalGuarani.com
Inicio El Portal El Paraguay Contáctos Seguinos: Facebook - PortalGuarani Twitter - PortalGuarani Twitter - PortalGuarani
DAVID A. GALEANO OLIVERA

  MBO’EHÁRA ÁRA: 30 JASYRUNDY – DÍA DEL MAESTRO: 30 DE ABRIL - Ohai: DAVID GALEANO OLIVERA


MBO’EHÁRA ÁRA: 30 JASYRUNDY – DÍA DEL MAESTRO: 30 DE ABRIL - Ohai: DAVID GALEANO OLIVERA

MBO’EHÁRA ÁRA: 30 JASYRUNDY – DÍA DEL MAESTRO: 30 DE ABRIL

Ohai: DAVID GALEANO OLIVERA

 

 

Leer original (hacer clic) en:

 

http://cafehistoria.ning.com/profiles/blogs/dia-del-maestro-guarani...

Leer también en:

http://dgaleanolivera.wordpress.com/dia-del-maestro-guaranime/

 

     Peteî Mbo’ehára Amandajépe oikova’ekue Táva Paraguaýpe, Paraguay Retâme; ary 1915-pe, oñeĝuahêkuri peteî ñe’ême ha ojeporavo 30 jasyrundy Mbo’ehára Árarô, opaite mba’apohára ára mboyve.

En un Congreso de Educadores efectuado en la Ciudad de Asunción, República del Paraguay; en el año 1915, se estableció como Día del Maestroel 30 de abril, un día antes del Día del Obrero.

 

 

     Upe árape, oñemomorâvo Mbo’ehára Ára, oñemomorâ avei upe hembiapokue tuichaitéva. Jaikuaaháicha Mbo’eharakuéra rembiapo rupive jaguereko ñane retâme heta tapicha iñarandu ha ikatupyryrasáva, ára ha ára omongakuaa ha omotenondéva ñane retâ teko porâve rekávo.

La recordación del Día del Maestro también implica el reconocimiento al gran trabajo de los docentes en la formación de personas educadas y capacitadas preparadas para orientar a nuestro país por los caminos del progreso en la búsqueda del bienestar social.

 

     Ñane retâme jaguereko heta mbo’ehára ohejámava héra mandu’arâme, hembiapo porâitáre. Umíva apytépe jareko ko’âvape: Delfín Chamorro, Pedro Escalada, Ramón Indalecio Cardozo, Inocencio Lezcano, Adela Speratti ha Celsa Speratti, Asunción Escalada ha ambuéva.

En el Paraguay tenemos el grato recuerdo de numerosos docentes destacados por su valiosa labor en el campo de la educación, entre ellos, los siguientes: Delfín Chamorro, Pedro Escalada, Ramón Indalecio Cardozo, Inocencio Lezcano, Adela y Celsa Speratti, Asunción Escalada y otros.

 

     Mbo’ehára Árape rohechakuaase opavave mbo’ehára rembiapo ha upevarâ roiporâvo Mbo’ehára Félix de Guarania-pe ha hérape toĝuahê ore maitei mayma Mbo’ehárape.

En el Día del Maestro rendimos un merecido homenaje a todos los docentes en la persona del gran Mbo’ehára Félix de Guarania.

 

¡HETA VY’APAVÊ MBO’EHÁRA NDE ÁRAPE!

¡FELICITACIONES MAESTRO/A EN TU DÍA!

 

ooo000ooo

 

 

FÉLIX DE GUARANIA

Vikipetâmegua

Omoñe’êkuaa ko’ápe:

http://gn.wikipedia.org/wiki/Felix_de_Guarania

 

     Félix de Guarania herateéva Félix Giménez Gómez heñóiva’ekue táva Paraguarípe ary 1924 javéramo. Oñemoarandúva’ekue Jehaiporâ (Letras) pe Facultad de Filosofía Universidad Nacional de Asunciónpe. Hekovépe, oñepyrûva’ekue oipyguara ñane ñe’ê Guarani ha ohai opaichagua mombe´upy, aranduka guarani rehegua ha ñe’êporâhaipyre.

 

     “Alfredo Stroessner oîramoguare mburuvicháramo ñane retâme oikéva’ekue heta jey ka’irâime ha ipahápe oñemosêva’ekue Paraguáigui ha oho oiko jepe heta tetâ rupi, umíva apytépe jajuhu Argentina ha Rusia. Ojevy hetâme jasykôi ary 1989 riremi ha upe guive omba’apo kyre’ŷ ojapo haĝua hetaiterei kuatiañe’ê”, omombe´u karaí Mario Bogado, Guarani Raitypegua haihára.

 

     Oñemosê mboyve voi ñane retâgui, karai Félix ohaímava’ekuevoi mbohapy aranduka: “Poemas de Noche y alba”, “Penas Brujulares” ha “Ortografía Razonada de la Lengua Guarani”. Félix de Guarania ombohasava´ekue Guarani ñe´ême ñande Léi Guasu (Constitución Nacional de 1992), Ñandejára ñe’ẽ (la Biblia); Martín Fierro, Bécquer jehaiporânguéra, García Lorca, Francisco de Quevedo, Luis de Góngora, Pablo Neruda, Alfonsina Storni, Ortíz Guerrero, José Martí ha ambueve.

 

     Félix de Guarania avei ombohasa ñane ñe´ẽme “Don Quijote de la Mancha” Miguel de Cervantes ohaiva’ekue. Paraguái Retâ ombojopóikuri karai Félix de Guaraniape Orden Nacional del Mérito, Maestro del Arte ha Premio Nacional de Literatura, avei oñemboaje chupe “Hijo Dilecto de Asunción” ramo. Opa Paraguái ra’y japyta tyre´ŷ ha tuicha vy´a´ŷ reheve.

 

Félix de Guarania, karai arandu

(http://www.nocaut.tv/paginas/page.php?p=guarania)

 

ooo000ooo

 

MBO’EHÁRA

Ohai:SABINO “ARAVO’I” GIMÉNEZ ORTEGA

(Táva Paraguay, 2004)

 

I

Ipotî ne remiandu

Arandu reguerekóva

Rejykýiva ore akâme

Ogueru tape pyahu

 

II

Arandu rombojoaju

Oremombáyvo nde ykére

Ha orerypýi ne ñe’ême

Rombyatývo arandu

 

III

Mbo’ehára mborayhu

Taipoty ñane ñe’âme

Tahesâi ipukavýpe

Ipyahúva ko’êju

 

IV

Taiku’i iñarandu

Mitânguéra raperâme

Tekoayhu itajúpe

Nde rekove tojahu

 

 

 

ooo000ooo

 

CHE MBO'EHARÉPE

Ohai: TEODORO S. MONGELÓS

 Ombopurahéi: EPIFANIO MÉNDEZ FLEITAS

 

I

Tamoapesâ che ñe’ê mayma yvoty rekovia

Ha ipype toroañuâ ko che py’a renyhê

Hetámi nde chembo’e che mitâ’ípe yma

Ha heta mba’e porâ aikuaa nderehe ae.


II

Upéinte chekaria’y ko’ýte chemandu’a

Etémi cheakâhatâ ha heta roipy’apy

Sapy’ánte ndepochy pe che nambi reipoka

Ha néipamirô ĝuarâ vokóikema rembyasy.

III

Hetáko nderehe ae oiko ichugui karia’y

Ha mañeîpa itavy osêporâjoaite

Ajépa oiméne nde ave revy´a ndejuruvy

Rehecháramo ipoty, omimbi nde rapekue.


IV

Kokueheve rohecha rehasa mombyrymi

Akói ne kuñataî ava piko toimo’â

Ha chékatu chetuja, osêosêma che atî

Ha che rova anga icha’î mbykýma che raperâ.

 

 

Rehendusérô LUIS ALBERTO DEL PARANA

me opurahéirô CHE MBO’EHARÉPE, ehesakutu ko’ápe:

http://www.youtube.com/watch?v=zm-LtYMLg4U&feature=related

 

 

 

ooo000ooo

 

MBO’EHÁRA REKOKATU

Ohai: DAVID GALEANO OLIVERA

Leer original (hacer clic) en

 (http://cafehistoria.ning.com/profiles/blogs/mbo-eh-ra-rekokatu)

Leer también en

 (http://lenguaguarani.blogspot.com/2014/04/mboehara-rekokatu.html)

Asimismo leer en

(http://dgaleanolivera.wordpress.com/mboehara-rekokatu/)


I

Mbo’ehára katupyry,

Tekove techapyrâ,

Marangatúgui nerenyhêva

Ndaipóringo ndeichagua.

Akóinte remba’apóva

Remoarandu tapichápe

Ijehegui oiko haĝua

Tekosâso ha vy’ápe

Ojeko’ŷre avavére ha

Itenondevévo yvy apére.

Mbo’ehára katupyry

Tekove techapyrâ

Marangatúgui nerenyhêva

Ndaipóringo ndeichagua.

 

II

Ne apytu’û ipyrusu

Henyhê mba’ekuaágui

Itajúgui hepyvéva

Ápe ha pépe okukúiva

Tapichakuéra apytépe

Oikóva nde rapykuéri

Nderupytyséva kuaápe.

Pukavy ha tetia’épe

Reme’ê kane’ô’ŷre

Opa mba’e reikuaáva

Nanerakate’ŷi mba’evére.

Ne apytu’û ipyrusu

Henyhê mba’ekuaágui

Itajúgui hepyvéva.

 

III

Ne rembiapóngo hepy,

Ndaipóri imbojojaha

Viru jepe hese ne’irâ ipu’akapa

Ko’êmíre reipykúi

Mbo’ehao rapemi

Ha upépe py’arorýpe

Rehesape’a mitâmimi

Jahechápa upe rire

Ikatupyry ha hesâi

Hekopotî ha ipyapy

Ñane retâ omongakuaa haĝua

Ne rembiapóngo hepy,

Ndaipóri imbojojaha

Viru jepe hese ne’irâ ipu’akapa.

 

IV

Mbo'ehára rekokatu

Mba’e porâ apoha

Ndévengo añakâity

Ha che aguyje ame’ê

Embohasáre nde po

Okaraygua ha távayguápe

Mitâva ha kakuaápe

Mboriahu ha poguasúpe

Ere’ŷre ndaikatúi.

Tupâme ajerure

Tohesape nde rape

Ha tanemyenyhê mborayhúgui

Mbo'ehára rekokatu

Mba’e porâ apoha

Ndévengo añakâity

Ha che aguyje ame’ê


¡HETA VY’APAVÊ MBO’EHÁRA!



 

 

Enlaces externos actualizados a Mayo 2014

 

 

 

 

ENLACE INTERNO A ESPACIO DE VISITA RECOMENDADA

EL IDIOMA GUARANÍ, BIBLIOTECA VIRTUAL en PORTALGUARANI.COM


(Hacer click sobre la imagen)

 





Bibliotecas Virtuales donde se incluyó el Documento:
ATENEO
ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI
IDIOMA
IDIOMA GUARANÍ - POESÍAS - MÚSICAS - ESTUDIOS
REPÚBLICA
REPÚBLICA DEL PARAGUAY...



Leyenda:
Solo en exposición en museos y galerías
Solo en exposición en la web
Colección privada o del Artista
Catalogado en artes visuales o exposiciones realizadas
Venta directa
Obra Robada




Buscador PortalGuarani.com de Artistas y Autores Paraguayos

 

 

Portal Guarani © 2024
Todos los derechos reservados, Asunción - Paraguay
CEO Eduardo Pratt, Desarollador Ing. Gustavo Lezcano, Contenidos Lic.Rosanna López Vera

Logros y Reconocimientos del Portal
- Declarado de Interés Cultural Nacional
- Declarado de Interés Cultural Municipal
- Doble Ganador del WSA